Ni ryari Umwana Akwiye Gutangira Gukoresha Smartphone?

Yisangize abandi

https://mobile.igihe.com/ubuzima/article/ni-ku-myaka-ingahe-umwana-akwiye-gutangira-gukoresha-smartphoneIkibazo cy’ikoreshwa rya smartphone mu bana bato gikomeje gutera impungenge mu Rwanda. Abana benshi bakoresha imbuga nkoranyambaga bakabona ibirimo bidahuye n’imyaka yabo. Ibyo bishobora kubangiriza ubuzima bwo mu mutwe. Inzobere zivuga ko gukoresha smartphone hakiri kare bishobora gutera imyitwarire mibi n’agahinda gakabije.

Impamvu Ikoresha rya Smartphones Riyobera Ababyeyi

Abana baracyari bato ntibamenya gusobanura amakuru babona kuri internet. Ibyo bituma bigana ingeso mbi. Azo ni nko kunywa ibisindisha, kureba ibijyanye n’ubusambanyi no kwambara nabi. Ibi bishobora kubagiraho ingaruka z’igihe kirekire harimo kwiheba n’ibitekerezo byo kwiyahura.

Inzobere Zitangaza Amabwiriza ku Ikoreshwa rya Telefone

Hakurikijwe raporo ya WHO, inzobere mu buzima bwo mu mutwe Rulinda Kwizera yasabye ababyeyi kugabanya uburyo abana bakoresha telefone. Yabivugiye mu mahugurwa yabereye i Kigali ku wa 28 Ugushyingo 2025. Umuryango Hope For Young ni wo wateguye aya mahugurwa agamije gufasha ababyeyi kurinda abana ingaruka z’imikoreshereze mibi y’ikoranabuhanga.

Kwizera yavuze ko umwana uri munsi y’imyaka ibiri adakwiye gukoresha telefone na gato. Yongeraho ko umwana ufite imyaka ibiri kugeza kuri itandatu akwiye kuyikoresha isaha imwe ku munsi. Nayo ayikoresha ari mu bikorwa byo kwiga.

Amabwiriza ku Bana bafite Imyaka 6–12

Smartphone Use in Children Muri Iki Cyiciro

Raporo ya WHO igaragaza ko abana bafite imyaka itandatu kugeza kuri cumi n’ibiri badakwiye kugira smartphone yabo. Gusa bashobora gukoresha iy’umubyeyi hagakurikizwa ubugenzuzi bwimbitse. Ababyeyi bakurikirana ibyo abana bareba. Banafunga ibitemewe bihabanye n’imyaka yabo.

Kugira Umurongo Uhamye mu Ikoresha rya Telefone

Smartphone use in children muri iki kigero isaba uburinganire n’amabwiriza akomeye. Gushyiraho imipaka bituma abana batagerwaho n’ibishobora kubangiza hakiri kare.

Uko Abangavu n’Ingimbi Bakwiye Gukoresha Smartphone

Uburyo bwo Kurinda Abari hagati ya 13–17

Abana bafite imyaka 13 kugeza kuri 17 bashobora kugira smartphone yabo. Ariko bagomba gukurikiza amategeko ababyeyi babashyiriraho. Ibi birimo kutayikoresha mu gihe cyo kurya no kuryama. Banasabwa gushyira imbaraga mu bikorwa bibafitiye akamaro. Nko gukora imyitozo ngororamubiri, gusubiramo amasomo no kuganira n’inshuti.

Ingaruka zo Kudaha Umwana Amabwiriza

Iyo umwana akoresha smartphone nta miyoborere, ashobora kugiraho ingaruka. Izo zirimo kubura ibitotsi, kwiheba, kugwa mu makosa, gutsindwa mu ishuri no guhura n’abashukanyi bo kuri internet. Ashobora no kwishora mu itsinda ritamugirira akamaro.

Uburyo Ababyeyi Babona Iki Kibazo

Umunyamategeko Sonia Ruton Ndasheja ni we watangije iki gikorwa nyuma yo guhugura abana mu minsi yashize. Yavuze ko yabikoze nk’umubyeyi wabonye ingaruka mbi z’imbuga nkoranyambaga ku bana. Yongeraho ko kubuza umwana telefone burundu ari ikibazo kuko ashobora kumva ko abandi bamurenze.

Inama z’Inzobere mu Ikoranabuhanga

Inzobere mu ikoranabuhanga Robert Fort Nkusi yasabye ababyeyi kutabuza abana ikoranabuhanga burundu. Yavuze ko kubabuza telefone byabatera kuyikoresha mu ibanga. Ibyo byabagiraho ingaruka mbi kurushaho. Yasabye ababyeyi kubigisha uko bayikoresha neza.


Yisangize abandi

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *